Chronische stress in spieren: oorzaak van chronische klachten?

Chronische Spierspanning en Lichaamsklachten: De Kracht van Somatic Experiencing

Wanneer klachten aan voet, knie of onderrug onvoldoende verminderen, komt dat vaak door te veel spierspanning in de kuit, achillespees én de rugspieren. Een belangrijke spier hierbij is de psoas, die de het bovenbeen met de onderrug verbindt. Als deze psoas-spier langdurig gespannen blijft, vaak door chronische stress, blijft hij aan de onderrug trekken en kunnen rugklachten aanhouden. Ook te gespannen kuitspieren spelen een grote rol: als deze spieren verkort of overbelast zijn, verloopt de afwikkeling van de voet niet goed, wat kan leiden tot aanhoudende voetklachten én klachten hogerop in het lichaam, zoals knie- en rugpijn.

Volgens Somatic Experiencing (SE), ontwikkeld door Peter Levine, zet het lichaam bij stress of trauma spanning vast in spieren en het zenuwstelsel. Dit gebeurt vaak onbewust. SE richt zich op het bewust worden van deze spanning en het geleidelijk ontladen ervan, zodat het zenuwstelsel weer in balans komt en spieren – zoals de psoas en de kuitspieren – kunnen ontspannen.

Peter Levine zegt hierover:
> “Trauma is niet wat ons overkomt, maar wat we in ons lichaam vasthouden in afwezigheid van een empathische getuige.”

Met deze uitspraak bedoelt Levine dat het niet alleen de heftige gebeurtenis zelf is die tot trauma leidt, maar vooral het feit dat iemand op dat moment of daarna geen steun, begrip of geruststelling van een ander ervaart. Een *empathische getuige* is iemand die met aandacht, medeleven en zonder oordeel aanwezig is bij je pijn of angst. Als zo’n persoon ontbreekt, kan het lichaam de spanning en emoties van het trauma niet goed verwerken en blijft die spanning vastzitten. De aanwezigheid van een empathisch iemand helpt juist om gevoelens te doorleven, te verwerken en los te laten, waardoor het zenuwstelsel weer tot rust kan komen.

Met SE leer je luisteren naar je lichaam, kleine signalen op te merken (zoals spanning, warmte, trilling) en deze toe te laten zonder direct te reageren. Hierdoor kan opgebouwde stress in bijvoorbeeld de psoas- en kuitspieren verminderen en kan het lichaam weer vrijer bewegen. Voorbeelden van oefeningen zijn: bewust ademen, kleine bewegingen maken met het bekken, de onderrug of de voeten, en aandacht geven aan plekken waar ontspanning of spanning voelbaar is.

Wil je zien hoe Peter Levine deze aanpak demonstreert? Kijk dan naar deze live demonstratie op YouTube: Live Demo: Dr. Peter Levine Heals Chronic Pain and Trauma
Hierin zie je hoe hij Somatic Experiencing toepast bij mensen met chronische pijn en stress.

Daarnaast heeft Peter Levine het basisboek *De Tijger Ontwaakt* geschreven, dat een aanrader is voor iedereen die meer wil begrijpen over trauma en lichamelijke spanning. In dit boek legt hij uit dat mensen, net als dieren, instinctief reageren op gevaar met vechten, vluchten of bevriezen. Waar dieren na gevaar hun spanning snel loslaten, houden mensen deze spanning vaak vast, wat kan leiden tot klachten zoals slapeloosheid, angst, pijn en prikkelbaarheid. Levine laat zien dat traumaverschijnselen vooral biologisch zijn en dat herstel mogelijk is door het lichaam te helpen de geblokkeerde energie los te laten. Het boek biedt praktische stappen en voorbeelden uit de praktijk, waardoor het zeer toegankelijk en toepasbaar is.

**Ben je na deze informatie benieuwd naar meer dan alleen de basis van Somatic Experiencing en wil je zelf ervaren wat deze methode voor jouw klachten kan betekenen? Dan kun je een gecertificeerd Somatic Experiencing Practitioner (SEP) zoeken bij jou in de buurt.** Een SEP is opgeleid om je stap voor stap te begeleiden bij het herkennen en loslaten van vastgezette spanning in je lichaam. Zij kunnen samen met jou werken aan het verminderen van chronische spierspanning, het herstellen van het zenuwstelsel en het verbeteren van je algehele veerkracht en welzijn. Je vindt een overzicht van erkende therapeuten via Bodymind Opleidingen, Traumanet of gespecialiseerde praktijkwebsites[2][3][7]. Een SE Practitioner kan je helpen met precies de klachten zoals hierboven beschreven, op een veilige, persoonlijke en lichaamsgerichte manier.

Citaties:
[1] Somatic Experiencing® – 2 dagen – Bodymindopleidingen https://www.bodymindopleidingen.nl/training/tweedaagse-introductie-somatic-experiencing/
[2] Somatic Experiencing (SE) – Traumanet https://traumanet.nl/infotheek/traumatherapie/somatic-experiencing/
[3] Bodymindopleidingen: Hét kennisinstituut voor belichaamd bewustzijn https://www.bodymindopleidingen.nl
[4] Somatic Experiencing – Utrecht – Fysiotherapie Praktijk Wittevrouwen https://praktijk-wittevrouwen.nl/nieuws/somatic-experiencing
[5] Training Somatic Experiencing 2023-2025 – Trauma Healing Belgium https://traumahealing.be/training-somatic-experiencing-2023-2025/
[6] Somatische therapie: hoe ontspannen helpt herstellen bij trauma https://afkickkliniek.nl/afkicken/behandelmethodes/holistisch/somatisch/
[7] Somatic Experiencing Lichaamsgerichte Traumatherapie – Eindhoven https://lichaamsgerichte-psychotherapie.nl/somatic-experiencing/
[8] Somatic Experiencing – Pauline van Hezik https://paulinevanhezik.nl/somatic-experiencing/
[9] Somatic Experiencing – Yvette Groot https://www.yvettegroot.nl/somatic-experiencing/